Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo, được thành lập ngày 18 tháng 11 năm 1930.

Trải qua các thời kỳ hoạt động với những tên gọi khác nhau, Mặt trận không ngừng phát huy tinh thần yêu nước, truyền thống đoàn kết dân tộc Việt Nam - một nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Kế tục và phát huy vai trò lịch sử của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam các thời kỳ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ngày nay là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội, các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, các dân tộc, các tôn giáo, người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, nơi thể hiện ý chí, nguyện vọng, tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, nơi hiệp thương, phối hợp và thống nhất hành động của các thành viên.

Đáp ứng yêu cầu của thực tế cách mạng, ngày 10/10/1949, Ban Cán sự Đảng và Tỉnh bộ Việt Minh Lai Châu ra đời, đi vào hoạt động, đây là tổ chức tiền thân của Đảng bộ và Ủy ban MTTQ tỉnh Lai Châu. Từ đây, phong trào cách mạng ở Lai Châu có bước phát triển mạnh mẽ.

Từ ngày 15/3/1952, các tổ chức Việt Minh trong tỉnh chuyển thành Mặt trận Liên Việt (hình thức tổ chức quần chúng rộng rãi để tập hợp quần chúng, giáo dục đấu tranh). Hệ thống tổ chức của Mặt trận Liên Việt tại Lai Châu gồm: Ban Cán sự Đảng tỉnh trực tiếp chỉ đạo hoạt động Mặt trận Liên Việt tỉnh, các đồng chí trong Ban Cán sự Đảng đều là Ủy vien Mặt trận Liên Việt tỉnh. Cùng với Ban Cán sự Đảng, Mặt trận Liên Việt tỉnh Lai Châu đã tổ chức nhân dân các khu tranh đấu học tập, giúp đồng bào yên tâm, tin tưởng vào chế độ, ổn định sản xuất và xây dựng cuộc sống mới.

Trong giai đoạn chiến 1953-1954, Mặt trận Liên Việt Lai Châu đã thực hiện vận động nhân dân tham gia các sự kiện lớn, có ý nghĩa quyết định trong phong trào giải phóng dân tộc của nước ta như: Chiến dịch giải phòng Lai Châu (tháng 12/1953), chiến dịch Điện Biên Phủ, tiễu phỉ, giải phóng toàn tỉnh (từ tháng 1/1954 đến tháng 12/1954).

Sau khi giành thắng lợi tại chiến thắng lịch sử 1954, đất nước tạm thời bị chia cắt, tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược song đều có mục tiêu chung là hoàn thành sự nghiệp độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Ngày 10/10/1955, Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất họp tại Hà Nội và quyết định thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, thông qua Cương lĩnh, Tuyên ngôn, Điều lệ của MTTQ Việt Nam. Từ đó, tổ chức bộ máy của Mặt trận được định hình và phát triển hệ thống một cách vững chắc, hoàn thiện. Tháng 12 năm 1955, Mặt trận Tổ quốc Khu Tự trị Tây Bắc được thành lập.

Ngày 27/10/1962, Quốc hội khó II, kỳ họp thứ 5 đã ra quyết nghị thành lập lại tỉnh Lai Châu bao gồm 7 huyện và thị trấn Lai Châu. Từ ngày 10 đến ngày 11/6/1964, Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lai Châu lần thứ nhất được tổ chức tại thị xã Lai Châu.

Trải qua thời gian, MTTQ tỉnh Lai Châu không ngừng lớn mạnh và phát huy được vai trò quan trọng đối với công cuộc xây dựng đất nước, vận động nhân dân tham gia chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ, chi viện cho miền Nam và giúp đỡ cuộc đấu tranh của các nước bạn Lào, Campuchia, khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng XHCN trong giai đoạn sau chiến tranh, đất nước hoàn toàn thống nhất. Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, công cuộc đổi mới bắt đầu, cùng Đảng bộ, chính quyền tỉnh, MTTQ tỉnh Lai Châu đã thực hiện tốt việc vận động nhân dân tham gia phát triển kinh tế, xây dựng đất nước.

Ngày 26/11/2003, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XI, đã thông qua Nghị quyết số 22/2003/QH11 “Về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh”, theo đó, tỉnh Lai Châu được chia tách làm hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu. Ủy ban MTTQ tỉnh Điện Biên được thành lập và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ theo các quy định của pháp luật.

Với vai trò là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện đã được hiến định, Ủy ban MTTQ tỉnh Điện Biên luôn lấy nhiệm vụ xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân làm trọng tâm, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân, tạo được niềm tin cho nhân dân đối với hệ thống chính trị nói chung và MTTQ các cấp nói riêng, thực hiện mục tiêu xây dựng nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng , văn minh.