UỶ BAN MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM

Gia đình liệt sĩ Bế Văn Đàn thắp hương lên phần mộ tại Nghĩa trang Liệt sĩ A1

Trung tuần tháng 7, chúng tôi đến Trung tâm Đón tiếp thân nhân liệt sĩ (TNLS) và Điều dưỡng người có công (NCC) với cách mạng tỉnh. Tại đây, chúng tôi may mắn khi gặp được đoàn thân nhân của liệt sĩ Bế Văn Đàn vừa từ Cao Bằng đến. Đoàn có 5 người là cháu trai, cháu dâu (con, em trai ruột của liệt sĩ) cùng các con nhỏ lần đầu tiên lên Điện Biên. Anh Bế Văn Tám, trưởng đoàn, cho biết: “Bố tôi là em trai của liệt sĩ Bế Văn Đàn. Vì hoàn cảnh khó khăn, xa xôi, trước đó gia đình chưa có điều kiện lên đây. Liệt sĩ Bế Văn Đàn có 4 chị, em ruột. Hiện giờ có người đã mất, người thì già yếu nhưng vẫn luôn trăn trở, dặn dò con cháu hãy thay bố mẹ, ông bà đến thăm nơi yên nghỉ, thắp hương trước phần mộ, hương hồn bác”. Vừa đến nơi, nghỉ ngơi không bao lâu, đoàn tiếp tục về Mường Pồn (huyện Điện Biên), nơi liệt sĩ Bế Văn Đàn anh dũng hy sinh khi lấy thân mình làm giá súng để đồng đội tiêu diệt quân thù. Cả gia đình xúc động đứng trước bia tưởng niệm Di tích Mường Pồn, rồi lặng lẽ nhổ cỏ, phát quang xung quanh dù mưa vẫn chưa tạnh hạt. Rời Mường Pồn, xe của Trung tâm Đón tiếp TNLS và Điều dưỡng NCC với cách mạng đưa đoàn đến Nghĩa trang Liệt sĩ A1. Chạm tay vào bia mộ ghi dòng chữ Liệt sĩ Bế Văn Đàn, anh Tám chia sẻ: “Phần mộ của bác được chăm sóc rất cẩn thận, luôn ấm khói hương khiến gia đình tôi rất yên tâm” và không quên chụp lại những bức ảnh lưu niệm để mang về cho ông, bà, người thân ở quê nhà xem thỏa ước nguyện, nhớ mong.

Không riêng gia đình liệt sĩ Bế Văn Đàn, tỉnh Điện Biên thường xuyên đón tiếp rất nhiều thân nhân liệt sĩ lên thăm viếng. Từ đầu năm đến nay, đã có gần 70 đoàn với hàng trăm lượt người đến xác nhận thăm viếng tại Sở Lao động, Thương binh và Xã hội và tra cứu thông tin, tìm mộ tại các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh. Trung tâm Đón tiếp TNLS và Điều dưỡng NCC với cách mạng tỉnh cũng đã đón tiếp, phục vụ chỗ nghỉ ngơi, hỗ trợ phương tiện đi lại cho hơn 200 thân nhân liệt sĩ lên thăm viếng, tìm mộ. Toàn tỉnh có 8 nghĩa trang liệt sĩ, trong đó 3 nghĩa trang liệt sĩ hy sinh trong thời kỳ chống Pháp và 5 nghĩa trang là nơi yên nghỉ của quân tình nguyện Việt Nam hy sinh khi làm nghĩa vụ quốc tế trên nước bạn Lào, liệt sĩ hy sinh trong thời kỳ chống Mỹ và giai đoạn xây dựng bảo vệ Tổ quốc. 8 nghĩa trang trên địa bàn tỉnh có hàng nghìn ngôi mộ, nhưng phần lớn vẫn chưa được khắc tên riêng. Bởi vậy, số lượng thân nhân liệt sĩ lên Điện Biên thăm viếng, tìm mộ hàng năm là không nhỏ. Có cơ may gặp gỡ nhiều đoàn ngoại tỉnh lên thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, hình ảnh những gia đình có người thân hy sinh tại chiến trường Điện Biên mà chưa xác định được phần mộ lặn lội tìm kiếm, dò tên từng bia mộ, bảng vàng ghi danh luôn khiến tôi bùi ngùi, xúc động.

Cảm xúc ấy khiến tôi nhớ đến đoàn thân nhân liệt sĩ tỉnh Bắc Kạn mà chúng tôi may mắn gặp cũng vào một ngày đầu tháng 7 của 2 năm trước. Đoàn gồm đại diện 26 gia đình có người thân hy sinh trên chiến trường Điện Biên Phủ hoặc được an táng tại đây. Họ là em, con hoặc cháu của những người đã mất. Đến đây, ai cũng mong muốn được tận tay thắp nén hương lên phần mộ của người thân mình. Nhưng trong đợt đó, cả đoàn chỉ có 3 gia đình tìm được mộ. Mặc dù đã nghe thông báo trước nhưng các thân nhân còn lại vẫn không ngừng nuôi hy vọng. Họ lặng lẽ tìm tên từng người trên bảng vàng ghi danh và thắp hương trước anh linh các liệt sĩ. Ông Nông Văn Lực, thành viên của đoàn có anh trai là chiến sĩ Điện Biên hy sinh ngay trước ngày toàn thắng, hơn 70 tuổi, mái đầu đã bạc, đôi chân đã run vẫn đi hết hàng mộ này sang hàng mộ khác, đọc từng ngôi mộ đã khắc tên. Đến nghĩa trang liệt sỹ nào ông cũng âm thầm tìm kiếm như thế với mong mỏi tìm được phần mộ của anh trai”.

Tháng 7 - tháng tri ân như dài thêm bởi những cơn mưa rả rích, gợi trong mỗi người một niềm cảm xúc vô tận về những chiến công hào hùng mà nhiều hy sinh, mất mát của thế hệ đi trước để đánh đổi lấy độc lập, tự do cho dân tộc. Bao năm đã trôi qua nhưng có những nỗi đau vẫn chưa nguôi ngoai. Nhiều người lính năm xưa đã nằm sâu trong lòng đất mẹ nhưng đất nước, gia đình vẫn nhớ về các anh. Để tháng 7 đến, người thân lại lặn lội đường xa về nơi anh yên nghỉ, tự tay thắp nén hương tưởng nhớ và vẫn không ngừng nuôi hy vọng tìm kiếm để tên anh được khắc ghi cùng bao đồng đội.