UỶ BAN MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM

(Thành viên CLB Văn nghệ người cao tuổi phường Na Lay biểu diễn tiết mục Lung linh sắc màu Mường Lay tại Liên hoan Tiếng hát người cao tuổi tỉnh năm 2016)

Dịp Lễ hội Đua thuyển đuôi én hàng năm và các sự kiện văn hóa lớn của thị xã Mường Lay đều có sự góp vui ca múa nhạc của CLB Văn nghệ NCT phường Na Lay. Không còn sự khỏe khoắn, sôi nổi như lớp trẻ nhưng CLB vẫn được mời đến biểu diễn ở nhiều sự kiện bởi sự uyển chuyển, nhịp nhàng và sưu tầm, dàn dựng được nhiều tiết mục cổ đã không còn phổ biến của dân tộc Thái trắng. Được biết CLB thành lập từ năm 2009, hiện có 18 thành viên (12 nữ, 6 nam) đều đã trên 60 tuổi, người cao tuổi nhất năm nay đã 80. Đặc biệt các thành viên nam không chỉ là “nhạc công” đàn tính tẩu mà còn tham gia cả các tiết mục múa đôi, múa tập thể nam nữ. Không hẹn trước nhưng chúng tôi may mắn đến đúng ngày tập luyện của CLB. Các thành viên đều đã lên chức ông bà, nhiều người đã có chắt nội, chắt ngoại, tóc bạc phân nửa vẫn say sưa hát múa trên nền tính tẩu truyền thống. Thường thì CLB duy trì tập mỗi tuần 1 buổi để ôn luyện các bài múa. Khi có hội diễn hay được mời tham gia giao lưu thì trước đấy 2 tuần, thành viên CLB tạm gác công việc riêng, tập trung cùng nhau luyện tập. Mặc dù đều đã cao tuổi nhưng buổi tập nào cũng có mặt đầy đủ; các thành viên nhiệt huyết với hoạt động CLB không chỉ vì yêu thích, niềm vui tuổi già mà còn là sự trăn trở gìn giữ, truyền lại cho thế hệ sau. Bà Lò Thị Lả, Chủ nhiệm CLB, cho biết: “Với sự trăn trở, tâm huyết ấy, các thành viên CLB luôn chủ động, tích cực tìm hiểu, sưu tầm, dàn dựng các bài múa cổ đã mai một. Vì vậy, CLB hiện có 12 tiết mục hát múa chính, đều là những bài hát múa truyền thống trên nền tính tẩu của dân tộc Thái trắng, trong đó nhiều bài múa cổ được CLB phục dựng từ thời vua Thái Đèo Văn Long, như: Múa chèo thuyền, múa quả nhạc, múa khăn, múa nón. Ngoài ra còn có nhiều bài múa không còn được phổ biến như: Múa chọi gà, múa quạt, múa đôi tính tẩu, múa quát mo héo (gom hoa héo)…”.

CLB Văn nghệ NCT phường Na Lay sưu tầm các bài múa cổ bằng 2 cách. Cách thứ nhất là học lẫn nhau. Các thành viên đều là những người bản địa, sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này. Khi còn trẻ, hầu hết các bác cũng là những hạt nhân văn hóa, văn nghệ của địa phương nên biết nhiều điệu múa, nhưng do thời gian và sự thay đổi của cuộc sống, nhiều bài múa không còn được duy trì. Vì vậy thành viên CLB thường cùng nhau ôn lại kỷ niệm xưa, ghép những mảng ký ức về các bài múa mình biết để dàn dựng lại. Ngoài ra, CLB còn chủ động học hỏi, xin tư vấn từ những cụ già thuộc thế hệ đi trước còn sinh sống trên địa bàn. Đặc biệt tại phường Na Lay còn 2 cụ đều đã trên 100 tuổi từng tham gia đội văn nghệ thời vua Thái Đèo Văn Long, hiện giờ còn khá minh mẫn. Nhiều năm qua, 2 cụ luôn nhiệt tình truyền dạy, chỉnh sửa động tác các bài múa cổ mà mình còn ghi nhớ cho CLB Văn nghệ NCT phường. Đồng thời, các thành viên vẫn nhiệt tình đăng ký tham gia lớp truyền dạy dân ca, dân vũ truyền thống do Phòng Văn hóa - Thông tin thị xã tổ chức để làm đa dạng thêm các tiết mục. Vì vậy, có thể nói CLB hiện đang nắm giữ nhiều bài múa cổ nhất của cộng đồng người dân tộc Thái trắng Mường Lay. Cuối năm 2016, CLB được đại diện cho NCT thị xã Mường Lay dự thi Liên hoan Tiếng hát NCT tỉnh. CLB biểu diễn 7 tiết mục truyền thống thì có 4 tiết mục đoạt giải A, 3 tiết mục đoạt giải B, vinh dự mang về giải nhì toàn đoàn cho thị xã. Sau đó CLB được nhiều huyện trong tỉnh ta và tỉnh Lai Châu mời đến giao lưu văn nghệ, góp phần giới thiệu nét đẹp truyền thống của người Thái trắng, thêm niềm tự hào về văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ.

Không chỉ sưu tầm, biểu diễn, các thành viên CLB luôn tâm huyết truyền dạy các bài múa cho con cháu. Mỗi người đều là một “cố vấn” hướng dẫn, chỉ dạy cho các đội văn nghệ tại tổ dân phố, bản nơi mình sinh sống. Bà Lù Thị Len, bản Nghé Toong, năm nay đã gần 70 tuổi vẫn nhiệt tình tham gia hoạt động của CLB từ những ngày đầu thành lập và truyền dạy các bài múa, động tác cho đội văn nghệ bản. Bà Len cho biết: Từ khi tham gia CLB tôi cảm thấy như khỏe hơn, tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái. Vì vậy, tôi cũng vận động các con tham gia đội văn nghệ tại bản. Hiện 2 con dâu của tôi đều là thành viên, thường xuyên cùng đội biểu diễn trong các dịp đặc biệt. Tôi không chỉ ủng hộ mà còn hướng dẫn, giúp đội văn nghệ của bản chỉnh sửa động tác, học các bài múa cổ, gìn giữ những nét đẹp truyền thống của dân tộc”.

Trước kia, CLB Văn nghệ NCT phường Na Lay tập trung vào các tiết mục múa là chủ yếu. Nhưng hiện tại, CLB đang sưu tầm, học các bài hát cổ như mời rượu, mừng nhà mới, khắp mạng của người Thái trắng. Đồng thời CLB dự định tuyển thêm thành viên để thêm sức, thêm trí lực cùng nhau bảo tồn, phát huy các tinh hoa văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt các bài ca, điệu múa cổ đã dần mai một.