Tại các điểm giám sát (Đội 8, Từ Ngài 1+2, xã Mường Báng; thôn Làng Vùa 2, Tà Huổi Tráng 1+2 xã Tủa Thàng; thôn Háng Sung 1, Tào Cu Nhe, Tả Phìn 1, xã Tả Phìn) đoàn nghe đại diện trưởng thôn, bản báo cáo kết quả triển khai thực hiện quy ước, hương ước từ năm 2016 đến tháng 6 năm 2018. Các thành viên trong đoàn giám sát tiến hành xem xét chi tiết nội dung bản quy ước, hương ước của các thôn bản, đội, tổ dân phố. Trao đổi trực tiếp với đại diện trưởng thôn, Trưởng ban công tác mặt trận ở các thôn, bản, Bí thư Chi bộ trong quá trình triển khai thực hiện. Cùng trao đổi những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, làm rõ trách nhiệm của Ủy ban nhân dân, công tác phối hợp với các ngành liên quan ở cấp xã giữa công chức Tư pháp, công chức Văn hóa, Ủy ban MTTQ xã trong quá trình hướng dẫn xây dựng nội dung quy ước.

Đoàn giám sát tại thôn Từ Ngài 1 và thôn Tả Phìn 1, xã Tả Phìn

Đoàn giám sát tại UBND xã Mường Báng

Giám sát tại Phòng Tư pháp huyện Tủa Chùa

Tại các buổi giám sát, đồng chí trưởng đoàn giám sát đánh giá cao kết quả đạt được của các đơn vị trong quá trình xây dựng triển khai, thực hiện hương ước, quy ước ở các thôn bản. Việc triển khai thực hiện quy ước, hương ước trên địa bàn huyện thời gian qua đạt kết quả tích cực, tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của nhân dân, đặc biệt là các kết quả trong việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, góp phần hạn chế được một số hủ tục lạc hậu như: giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyến thống, không thách cưới, người chết không để lâu trong nhà... Đoàn giám sát đánh giá cao trách nhiệm của phòng Tư pháp về công tác tham mưu trình UBND huyện phê duyệt, ban hành đối với 143/143 thôn bản, đội, tổ dân phố theo đúng tinh thần Quyết định số 11/QĐ-UBND ngày 27/7/2015 của UBND tỉnh Điện Biên về ban hành Quy ước mẫu thôn bản, đội, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Điện Biên và Chương trình số 573^b/CTr-MTTQ-BTT, ngày 28/7/2016 của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Điện Biên về xây dựng Chương trình chuyên đề phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia xây dựng Quy ước và thực hiện xóa bỏ hủ tục lạc hậu trong đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Điện Biên. 

Tuy nhiên, qua giám sát cho thấy: việc ban hành quy ước một số thôn bản còn mang tính hình thức, công tác tuyên truyền về xây dựng và triển khai thực hiện quy ước ở thôn bản còn hạn chế, việc phối hợp giữa các cấp MTTQ với công chức Tư pháp, công chức Văn hóa xã chưa chặt chẽ, hiệu quả chưa cao; nội dung quy ước của nhiều thôn bản chưa sát với điều kiện thực tế, đời sống của từng dân tộc, từng cộng đồng dân cư...

Thông qua cuộc giám sát, Đoàn giám sát đề nghị:

- Ủy ban nhân dân các xã tăng cường chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động trong nhân dân nhằm phát huy những giá trị, bản sắc văn hóa tốt đẹp, tiến bộ của đồng bào các dân tộc, từng bước chuyển biến tư duy, nhận thức trong việc thực hiện xóa bỏ những thói quen, tập quán lạc hậu không phù hợp với điều kiện hiện nay, đấu tranh với những luận điệu xuyên tạc, bịa đặt, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.  Phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên, sự vào cuộc của các vị  già làng, trưởng dòng họ, người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào các dân tộc; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.

- Phòng Tư pháp huyện tham mưu với UBND huyện tiếp tục chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền việc xây dựng, thẩm định, ban hành, tổ chức thực hiện quy ước, hương ước của các thôn bản, đội, tổ dân phố trên địa bàn toàn huyện, cần tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền trong việc nghiên cứu, đổi mới, nâng cao chất lượng các quy ước, hương ước theo hướng ngắn gọn, cụ thể, để người dân dễ nhớ và thực hiện; phát huy vai trò của già làng, trưởng dòng họ, người uy tín tiêu biểu trong xây dựng và thực hiện quy ước, hương ước; kịp thời biểu dương, khen thưởng, nêu gương những cá nhân tiêu biểu, tập thể, thôn bản, đội, tổ dân phố có điểm sáng về thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVII đã đề ra và sớm hoàn thành mục tiêu “xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.